Choroba Hashimoto jest paradoksalnie najlepszą z chorób tarczycy, jaką można mieć. Pacjenci muszą prowadzić leczenie hormonalne do końca życia, ale jest ono skuteczne i niezbyt kłopotliwe. O tym, co to jest hashimoto, jakie są przyczyny i objawy tej choroby, a także jak z nią żyć, opowiada dr Katarzyna Skórzewska, ginekolog-endokrynolog.
Co to jest hashimoto? Jakie są przyczyny hashimoto?
Dr Katarzyna Skórzewska, ginekolog-endokrynolog: Współczesna endokrynologia pozwala na skuteczną diagnostykę tego rodzaju zaburzeń. Choroba Hashimoto to autoimmunologiczne zapalenie tarczycy. Jest chorobą przewlekłą, a skłonność do niej jest zapisana w naszych genach. W związku z tym może się ona ujawnić, ale nie musi. Niekiedy człowiek przez całe życie nie zdaje sobie sprawy, że nosi w sobie tego rodzaju predyspozycje. Choć samo zapalenie nie jest jednostką wymagającą leczenia, to terapii wymaga rozwijająca się w wyniku tej choroby niedoczynność tarczycy. W autoimmunologicznym zapaleniu tarczycy uaktywniają się przeciwciała, które niszczą ten organ. Dochodzi wtedy do jego powolnego włóknienia, a z czasem, przy bardzo nasilonym procesie, może dojść także do całkowitego zwłóknienia i zaniku gruczołu tarczycy.
Jakie są objawy hashimoto? Kiedy należy się zgłosić się do specjalisty?
K.S.: Warto się zainteresować tym tematem, jeśli w rodzinie występowały przypadki autoimmunologicznego zapalenia tarczycy. W ostatnich 15 latach, dzięki pojawieniu się możliwości oznaczania przeciwciał tarczycowych, okazało się, że osób posiadających te przeciwciała jest bardzo dużo. Sama obecność przeciwciał o niczym jednak nie świadczy, gdyż może ona nigdy nie wywołać niedoczynności tarczycy. Leczenia hashimoto ogólnie się nie praktykuje – leczymy niedoczynność tarczycy, do której dochodzi w wyniku tego schorzenia. Najłatwiejsze do zauważenia objawy hashimoto to osłabienie, wzmożona senność, szybkie męczenie się, problemy z chudnięciem oraz wypadanie włosów. Jeśli zaś chodzi o objawy kliniczne, to najczęściej spotyka się niskie ciśnienie krwi, uczucie senności oraz spowolnienie działania wszystkich organów człowieka (serca, jelit, nerek).
Czy to prawda, że choroba Hashimoto, podobnie jak inne schorzenia autoimmunologiczne, częściej występuje wśród kobiet?
K.S.: Zgadza się. Większość chorujących to kobiety, ale nie tylko. Prawdopodobnie bierze się to z tego, gdzie te choroby są zapisane w układzie HLA (układzie zgodności tkankowej). Choroby nie są związane z chromosomem X, więc nie są determinowane płciowo. Niemniej jednak wszystkie choroby endokrynologiczne częściej występują u kobiet. W związku z powyższym przy chorobie Hashimoto u kobiet może dochodzić do zaburzeń miesiączkowania, zaburzeń cykliczności krwawień, a także ich obfitości. Jeżeli w grę wchodzi niedoczynność tarczycy, mogą się również zdarzać przypadki utraty ciąży. Czy niedoczynność tarczycy w wyniku choroby Hashimoto pojawia się w konkretnych okresach życia? Istnieje przekonanie, że częste jest np. występowanie hashimoto w ciąży.
K.S.: To jest choroba, która może się ujawnić, gdy zacznie się uaktywniać proces autoimmunologiczny. Najczęściej dzieje się tak przy infekcjach wirusowych, dużym stresie czy chorobie przewlekłej. Wówczas wrasta poziom przeciwciał i funkcjonowanie tarczycy ulega zaburzeniom. Sama ciąża też jest dla organizmu ogromnym stresem i dochodzi do zmian tolerancji immunologicznej, która się obniża. Po prostu uczymy się ją tolerować, tak jakby to było obce ciało w nas. Często okazuje się, że kobiety chorują właśnie po porodzie. Wcześniej objawy hashimoto mogą nie być widoczne, więc nie wykonuje się badań. Tymczasem po ciąży rozwija się tzw. poporodowe zapalenie tarczycy, które może mieć charakter przejściowy, ale może się też rozwinąć na tle autoimmunologicznego zapalenia tarczycy.
Co należy zrobić, by prawidłowo zdiagnozować chorobę Hashimoto?
K.S.: Trzeba przede wszystkim zgłosić się do specjalisty endokrynologa, który stwierdzi, czy istnieje potrzeba przeprowadzenia badań. Jeżeli natomiast ktoś chciałby sprawdzić to samodzielnie, warto zrobić badanie TSH i poziom przeciwciał przeciwko peroksydazie tarczycowej (anty-TPO), bo to one są patognomoniczne dla choroby Hashimoto. Można też oznaczyć poziom przeciwciał przeciwko tyreoglobulinie, ale nie są one patognomoniczne, czyli ich występowanie nie świadczy o chorobie Hashimoto. Decyzję o wdrożeniu leczenia hashimoto podejmuje się w zależności od poziomu TSH.
Czy choroba Hashimoto jest jednym z najczęściej występujących schorzeń autoimmunologicznych?
K.S.: Statystycznie jest jednym z najczęściej rozpoznawalnych, gdyż mamy powszechne możliwości diagnozowania tej choroby dzięki testom, które są ogólnodostępne w przystępnej cenie. Być może to dziwnie zabrzmi, ale choroba Hashimoto jest najlepszą z chorób tarczycy, jaką można mieć. Hormonalne leczenie hashimoto prowadzi się do końca życia, ale jest ono skuteczne i mało kłopotliwe. Pozwala na komfortowe życie i nie wymaga żadnych operacji ani skomplikowanych zabiegów. Leki są tanie, powszechnie dostępne i bezpieczne. Gdybym miała wybierać jakąkolwiek chorobę endokrynologiczną, którą musiałabym mieć, to wybrałabym chorobę Hashimoto.