Opis badania
Wirus zapalenia wątroby typu C, zwany inaczej HCV, to patogen bardzo podstępny, będący jedną z możliwych przyczyn popularnej „żółtaczki”. Pomimo wielu sytuacji w życiu codziennym, w których może dojść do zakażenia, większość ludzi nawet nie wie, że jest nosicielem HCV. Skutecznym sposobem na wykrycie zakażenia wirusem wywołującym WZW typu C jest pomiar poziomu przeciwciał anty-HCV w surowicy. Na badanie to zapraszamy do placówek enel-med w całej Polsce.
HCV jest wirusem należącym do grupy flaviwirusów (Flaviviridae). Jego cząsteczka zbudowana jest z białek, które mają za zadanie chronić znajdujący się w środku materiał genetyczny w postaci RNA. Wirus ten posiada 6 różnych odmian, które wykazują odmienną wrażliwość na leczenie. HCV to wirus hepatotropowy, czyli taki, który po dostaniu się do krwiobiegu lokalizuje się w komórkach wątroby (hepatocytach).
Przebieg wirusowego zapalenia wątroby typu C jest bardzo różny. Możemy wyróżnić ostre WZW typu C oraz przewlekłe WZW typu C. Objawy ostrego wirusowego zapalenia wątroby wywołanego HCV mogą ograniczać się do symptomów dyspeptycznych (np. nudności, wymioty, ból brzucha) oraz grypopodobnych (uczucie rozbicia, bóle mięśniowe, bóle stawowe). Występują one jednak rzadko, ponieważ nawet 80-90% przypadków ostrego wirusowego zapalenia wątroby typu C przebiega bezobjawowo. Oznacza to, że pacjent, mimo że zakaził się HCV, nie jest tego świadomy. U 20-40% ludzi zakażonych, wirus zapalenia wątroby typu C po okresie ostrej choroby, zostaje wydalony samoistnie z organizmu. Jedynym, co może pozostać po jego obecności są przeciwciała anty-HCV z klasy IgG, które pojawiają się między 4. a 10. tygodniem (średnio po 7. tygodniu) od zakażenia. U pozostałych osób wirus wywołujący WZW typu C wbudowuje się w hepatocyty, pozostając w ukryciu. W takiej formie może funkcjonować nawet kilkanaście lat, powoli doprowadzając wątrobę do niewydolności i upośledzając jej funkcję. Bez właściwego leczenia marskość wątroby rozwija się po 10 latach u 10% pacjentów z łagodnym WZW C, u niemal 100% pacjentów z ciężkim WZW C. Przewlekłe zakażenie HCV może powodować wodobrzusze, zaburzenia neurologiczne jak encefalopatia wątrobowa czy też raka wątrobowokomórkowego, zwanego inaczej HCC.
Przewlekłe zakażenie wirusem HCV jest najczęściej asymptomayczne, a jedynym objawem sugerującym przewlekłe zapalenie wątroby typu C jest powiększenie wątroby. Może być ono wykryte zarówno przy rutynowym badaniu lekarskim w gabinecie, jak i za pomocą metod obrazowych takich jak USG jamy brzusznej lub tomografia komputerowa.
Jedynym miarodajnym badaniem, pozwalającym stwierdzić zakażenie lub kontakt z HCV jest badanie poziomu przeciwciał anty-HCV w surowicy. Przeciwciała przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu C pojawiają się we krwi do 10. tygodnia od zakażenia (najwcześniej po 4 tygodniach). Warto mieć na uwadze, że przy pojawieniu się pierwszych objawów ostrego zakażenia HCV, przeciwciała możemy znaleźć tylko u 50-70% badanych pacjentów. Odsetek ten rośnie po okresie trzech miesięcy od zakażenia i wynosi wtedy nawet 90%. U pozostałych 10% osób, najczęściej w wyniku różnego rodzaju zaburzeń układu odporności, przeciwciała nie będą produkowane, mimo obecności w organizmie wirusa HCV. Może się tak zdarzyć u pacjentów, którzy są jednocześnie zakażeni wirusem HIV, mają wrodzone niedobory odporności, są przewlekle dializowani lub przeszli przeszczep. Obecność samych przeciwciał nie przesądza jednak o trwającym zakażeniu, a jedynie o styczności z wirusem. Stwierdzenie aktywnego zakażenia HCV, które toczy się w organizmie, wymaga wykonania dodatkowego badania wykrywającego materiał genetyczny wirusa. Określenie obecności przeciwciał anty-HCV pozwala na wdrożenie leczenia, które w większości przypadków pozwala na trwałe wyleczenie. Kuracja może także zapobiec rozwojowi chorób związanych z wirusowym zapaleniem wątroby typu C takich jak marskość wątroby, niewydolność wątroby czy rak wątroby.
p/c przeciwko HCV – wskazania
Wirus zapalenia wątroby typu C przenosi się poprzez krew. Poniżej przedstawiamy grupy osób, które szczególnie narażone są na zakażenie wirusem HCV:
- osoby które przeszły transfuzje krwi przed 1992 rokiem, kiedy to wprowadzono obowiązek testowania krwi dawców na obecność anty-HCV,
- osoby zażywające dożylnie środki odurzające,
- osoby często hospitalizowane,
- osoby z podwyższonymi poziomami AlAT oraz AspAT (są to enzymy wątrobowe, których wzrost świadczy o uszkodzeniu wątroby),
- osoby będące nosicielami wirusa HIV,
- osoby często zmieniające partnerów seksualnych,
- osoby, które mieszkają z osobą zakażoną HCV,
- osoby posiadające kolczyki oraz tatuaże.
Warto jednak pamiętać, że do kontaktu z zakażoną krwią może dojść również w salonach kosmetycznych, fryzjerskich czy tatuażu, gdzie nie są przestrzegane zasady higieny. Z tego też powodu zalecane są regularne badania na obecność przeciwciał anty-HCV we krwi.
p/c przeciwko HCV – przeciwwskazania
W związku z niewielką ilością pobieranej podczas badania poziomu przeciwciał any-HCV krwi żylnej, nie zostały sformułowana żadne przeciwwskazania do tego zabiegu.
p/c przeciwko HCV – jak przygotować się do badania?
Badanie przeciwciał przeciwko HCV nie wymaga szczególnego przygotowania, a pacjent nie musi być na czczo.
p/c przeciwko HCV – jak przebiega badanie?
Pacjent zapisuje się do punktu pobrań na dany dzień i na umówioną godzinę . W dniu badania zgłasza się do recepcji w celu potwierdzenia obecności w placówce. Następnie kierowany jest
do punktu pobrań. Na realizację usługi zostanie zaproszony przez pracownika medycznego.
Po dopełnieniu niezbędnych formalności pacjentowi pobierana zostanie krew żylna. Badania realizuje wykwalifikowany personel. Personel punktu pobrań poinformuje pacjenta o terminie realizacji badań oraz o sposobie odbioru wyników badań. Po badaniu należy pozostać w placówce ok 5 minut w celu uciskania miejsca wkłucia. Wszelkie dolegliwości związane z wykonaniem zabiegu pobrania krwi należy zgłaszać do pracownika punktu pobrań.
p/c przeciwko HCV – interpretacja wyników i normy
Jeżeli osoba badana nie miała nigdy kontaktu z wirusem zapalenia wątroby typu C to wynik badania jest ujemny. Jeżeli wynik jest dodatni, świadczyć to może o przebytym zakażeniu wirusem HCV lub o aktualnie toczącym się procesie chorobowym. Aby rozstrzygnąć tą kwestie, należy wykonać dodatkowo test na obecność materiału genetycznego wirusa we krwi. Należy jednak pamiętać, że przeciwciała anty-HCV pojawiają się we krwi pomiędzy 4. a 10. tygodniem od zakażenia. Przy zbyt wczesnym wykonaniu badania wynik może być fałszywie ujemny i należy go powtórzyć po upływie 10 tygodni od potencjalnego kontaktu z HCV.