Łysienie androgenowe – czym jest spowodowane?

Łysienie androgenowe to choroba charakteryzująca się nadmiernym wypadaniem włosów zależnym od androgenów, w większości przypadków ma podłoże genetyczne. Zdecydowanie częściej występuje ono u mężczyzn, jednak na wypadanie włosów typu androgenowego skarżą się również kobiety. Jest to najczęstsza przyczyna utraty włosów u osób dorosłych. Choroba nie wywołuje uszczerbku na zdrowiu, ale wywołuje uszczerbek estetyczny. W leczeniu tego schorzenia zastosowanie znajduje zarówno farmakoterapia jak i leczenie chirurgiczne tzn. przeszczep włosów.

Łysienie androgenowe – przyczyny.

Przyjmuje się, że przyczyną łysienia androgenowego u obu płci jest genetyczna nadwrażliwość receptorów androgenowych mieszków włosowych na dihydrotestosteron (DHT). Dihydrotestosteron to hormon powstający przy udziale enzymu 5 alfa-reduktazy z testosteronu, który jest syntetyzowany w jądrach, jajnikach i nadnerczach. DHT uszkadza mieszki włosowe co doprowadza do osłabienia włosów, które stają się cieńsze, krótsze i łamliwe, a z biegiem czasu wzrost nowych włosów zostaje całkowicie zahamowany. 

U kobiet przyczyną łysienia androgenowego jest również nadmiar androgenów (hiperandrogenizm) występujący w przebiegu różnych schorzeń: zespole policystycznych jajników, zespole nadnerczowo-płciowym, zespole Cushinga, guzach jajnika, guzach nadnerczy. Ponad to do zaburzeń hormonalnych powodujących łysienie androgenowe u kobiet może dochodzić w okresie menopauzy i ciąży.

Dodatkowo wpływ na przebieg choroby mają czynniki zewnętrzne, do których zalicza się: niezdrowy tryb życia, stres, palenie tytoniu, przyjmowanie leków i suplementów diety, zaburzających gospodarkę hormonalną.

Łysienie androgenowe – objawy.

Przebieg łysienia androgenowego jest różny w zależności od tego czy mamy do czynienia z męską, czy kobiecą postacią tej choroby. W przypadku mężczyzn może pojawić się już w wieku 20 lat, a symptomy nasilają się wraz z wiekiem. W początkowej fazie włosy wypadają w okolicy czoła i skroni, przez co powstają tzw. zakola. Następnie włosy zaczynają wypadać również na samym czubku głowy. W wyniku postępującego procesu chorobowego może dojść do całkowitej utraty owłosienia. Łysienie androgenowe przeważnie nie dotyczy włosów w okolicy potylicznej.

U kobiet proces z reguły zaczyna się w trzeciej dekadzie życia. Początkowo wyraźnie poszerza się przedziałek między włosami, czyli schorzenie dotyka środkowej części głowy, a włosy na linii czoła nie wypadają. Postępuje przerzedzanie się włosów na całej powierzchni głowy, stają się one słabsze i cieńsze. Jednak warto zaznaczyć, że zaledwie w niewielkim procencie kobiet dochodzi do całkowitej utraty włosów.

Łysienie androgenowe – leczenie.

Jeżeli pacjent obserwuje, że podczas mycia głowy wypada coraz więcej włosów, granica czoła się przesunęła lub pojawiły się inne z powyższych objawów, należy zwrócić się na konsultację, przede wszystkim będzie to lekarz dermatolog. Zarówno w przypadku mężczyzn, jak i kobiet, skutecznie leczenie łysienia uzależnione jest od wskazania dokładnej przyczyny choroby, a następnie jej wyeliminowania. Należy zaznaczyć, że nie zawsze jest to możliwe i wówczas pozostaje leczenie objawowe. 

U kobiet stosuje się leki hamujące wydzielanie androgenów, zawierające pochodne estrogenów, blokujące receptory androgenowe. Inną metodą jest podawanie bezpośrednio na skórę głowy preparatów pobudzających porost włosów, mających w składzie minoksydyl.

W przypadku mężczyzn podaje się preparaty blokujące 5 alfa-reduktazę, która warunkuje powstawanie dihydrotestosteronu, który ma negatywny wpływ na mieszki włosowe. Podobnie jak u kobiet wykorzystuje się też leki z zawartością minoksydylu, stymulującego wzrost włosów. 

Należy pamiętać, że efekty leczenia farmakologicznego mogą pojawić się dopiero po kilku miesiącach, dlatego nie można go przerywać. Oczywiście zarówno u kobiet jak i mężczyzn można też zastosować leczenie chirurgiczne, czyli przeszczep włosów.

Źródła:

1. Brzezińska-Wcisło L., Rakowska A., Rudnicka L., et al.; Łysienie androgenowe kobiet i mężczyzn. Rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, Przegląd Dermatologiczny, 2018,105; 1-18.

2. Lis-Święty A., Łysienie androgenetyczne, Choroby włosów i skóry owłosionej, 2015, 125-154.

3. Lis-Święty A., Brzezińska-Wcisło L., Arasiewicz H, et al.; Antiphospholipid antibodies in localized scleroderma: the potential role of screening tests for the detection of antiphospholipid syndrome, Postępy Dermatologii i Alergologii, 2014, 31, 65-70.

4. Traczewski P.; Łysienie adrogenowe zwiększa ryzyko dyslipidemii, Dermatologia po Dyplomie, 2017(01).